Geologiczne składowiska CO2 fabrykami metanu? artykuł
Borzęcin skierował mnie na całkiem ciekawe manowce: do Japonii i w Karpaty Rumuńskie. Piszę tu od lipca 2010 roku. Pół roku wcześniej ukazał się w Przeglądzie geologicznym linkowany artykuł, na który trafiłam poszukując plików ze słowami "Borzęcin, zatłaczanie".
Nie znałam tej publikacji i cieszę się, że znalazłam go we właściwym czasie. Fabryka metanu w sczerpanym złożu ropy naftowej w Japonii powinna już działać. Polecam młodszym blogerom śledzenie tego tematu w prasie zagranicznej i krajowej. W artykule omówiono bardzo modny temat zatłaczania dwutlenku węgla do górotworu, co jest stosowane na świecie, m.in. w Japonii. W kraju tym prof. K. Sato z zespołem uzyskali dobre wyniki produkcji metanu z CO2 i wody w warunkach laboratoryjnych przy udziale Methanothermobacterium. Są to bakterie poznane bliżej przy badaniu życia w warunkach ekstremalnych na dnie oceanów.
Aby fabryki metanu mogły działać w górotworze muszą w nim panować warunki, które producenci metanu lubią. W składzie gazu musi być 1) 80% lub więcej dwutlenku węgla, 2) temperatura minimum 65oC, 3) wysokie ciśnienie, 4) woda złożowa (bakterie są halolubne). Warunki te są podane na rysunku wprost lub w domyśle (ciśnienia i temperatury zależne od gradientów).
Analizując wymagane warunki dla tworzenia fabryk metanu w Polsce dostrzegam trudności w skompletowaniu wszystkich warunków w znanych obiektach:
1. Złoża największe występujące głównie w południowej części monokliny przedsudeckiej nie spełniają warunków minimalnych temperatur, ciśnień oraz dostatecznej ilości wód złożowych (Żuchłów, Załęcze i inne). Temperatura na Borzęcinie wynosi 47oC. W tej strefie można tylko liczyć na występowanie przetrwalników mikroorganizmów z grupy Archaea.
2) Złoża mniejsze występujące w rejonie Poznania spełniają warunki ciśnień i temperaturzy (rzędu 100oC) charakteryzują się małymi amplitudami wysokości szczytu struktury do zamka pułapki. Zatłaczanie dwutlenku węgla do poziomu wodonośnego nie gwarantuje migracji wytworzonego metanu w kierunku najbliższej pułapki, co powoduje dodatkowe straty produktu. W warunkach znanych z rejonu Poznania mogą występoować aktywne mikroorganizmy mogące konwertować dwutlenek węgla w metan.
3) Hodowla metanu w warstwach mezozoicznych wymaga oprócz istnienia odpowiednich szczepów bakterii występowania strutur - pułapek dla tworzonego gazu. Nie jest dla mnie do końca jasna koegzystencja dwu gazów: zatłaczanego (cięższego) oraz tworzonego (lżejszego).
4) Niektóre ze szczepów bakterii Archaea mogą przyczynić się do kolmatacji ośrodka porowatego ze względu na zolność wytrącania z roztworów związków metali i węglanów.
W artykule podano, że prof. Sato liczył, że w sczerpanych złożach Yabase w północnej części wyspy Honsiu, w których składuje się 6,2 mln ton dwutlenku węgla, wytworzy się 2,25 mln ton (3,2 mld m3) metanu w ciągu 8 lat!
Czy ktoś wie, jak Japończykom spełniło się to marzenie?
