Zdecydowałam się przepisać część tekstu ze swojego publikowanego w 1991 r. opracowania wykonanego w 1989 w ramach CPBR 1.7. "Zwiększenie efektywności pozyskiwania i wykorzystania surowców mineralnych"
Cel 6 - Opracowanie efektywnej metodyki prognozowania i poszukiwania surowców mineralnych w warunkach budowy geologicznej Polski; Zadanie 6.2 - Geosynoptyka i metodyka poszukiwania złóż kopalin płynnych i uwagi do metodyki ich poszukiwania.
2.2 Oceny zasobów prognostycznych kopalin płynnych w Polsce i metodyka ich sprawdzania
Zasoby prognostyczne ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce oceniano w latach: 1961, 1964, 1968, 1969, 1972, 1974, 1979, 1984, 1985 (J. Sokołowski 1990 - Ilościowe oceny zasobów prognostycznych ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce). Zasoby wydobywalne przeliczone na ropę naftową (1000 m3 gazu ziemnego = 1 tona ropy naftowej) wahają się w tych ocenach od 585 do 1730 mln ton (1 :3), zasoby geologiczne podane w 5 ocenach wahają się od 1128 do 2965 mln ton (10 : 26).
Zasoby ciepła zawartego w wodach geotermalnych przeliczone na paliwo umowne wynoszą 34,7 mld ton (Ney R. i Sokołowski J. 1987), czyli są 8 do 20-krotnie większe od ilości energii zawartej w prognostycznych zasobach geologicznych ropy naftowej i gazu ziemnego z wszystkich ocen.
Rozbieżności w ocenach zasobów prognostycznych ropy naftowej i gazu ziemnego oraz podane wyżej stosunki w zasobach energii sugerują, że poszukiwanie wszystkich kopalin płynnych w obszarach zurbanizowanych i rolniczych, o dużym obciążeniu środowiska przyrodniczego produktami spalania węgla kamiennego - z czym mamy do czynienia w całym kraju - może być uzasadnione z punktu widzenia ogółu społeczeństwa oraz korzystne dla rozwoju badań geologiczno-poszukiwawczych.
Metraż wierceń potrzebny do przeklasyfikowania wydobywalnych zasobów prognostycznych ropy naftowej i gazu ziemnego z 1985 r. (1120 - 1730 mln ton) do kategorii przemysłowych oszacowano na 47 do 72,6 mln metrów. Odpowiada to przyrostowi zasobów przemysłowych w ilości około 24 t/1 m wierceń. przy średniej głębokości otworów rzędu 2000 m, w poszukiwaniu złóż węglowodorów należy wykonać około 24 do 36 tysięcy otworów, z których zgodnie z dotychczasowym doświadczeniem - tylko w części można liczyć na przemysłowy wynik powiązany ze sprzedażą kopaliny. Podstawowa liczba otworów nie uzyskujących przypływu ropy naftowej lub gazu ziemnego jest i będzie likwidowana.
Przy realizacji dowolnego programu wierceń poszukiwawczych, uzasadnionego mniejszymi lub większymi prognozami ropo-gazonośności, likwidacji ulega około 70-80% otworów. Powstaje zatem w każdym przypadku pytanie, czy w zbiorze likwidowanych otworów negatywnych istnieją takie otwory, z których można uzyskać opłacalną produkcję innych kopalin płynnych, jak wody geotermalne, lecznicze i pitne o bardzo dużych wydajnościach, lub produkcję surowców stałych rozpuszczonych w wodach.
Każda produkcja energii czystej w postaci wód geotermalnych lub produkcja innych kopalin z pojedynczego otworu będą miały zawsze znaczenie lokalne. Znaczenie lokalne mają także odkryte małe złoża gazu ziemnego, które powinny być przekazywane do dyspozycji władz lokalnych i traktowane jako źródło pokrywające szczytowe zapotrzebowanie na gaz ziemny, zmniejszając zapotrzebowanie na budowę kosztownych podziemnych magazynów gazu ziemnego. Przy stwierdzonych w Polsce dużych koncentracjach występowania energii pierwotnej w złożach węgla kamiennego i brunatnego, odkryte dotychczas małe złoża gazu ziemnego powinny być traktowane jako paliwo naturalnie "rozwiezione" po niektórych częściach naszego kraju, z czego należy wyciągnąć wnioski o ich lokalnym i oszczędnym wykorzystaniu.
Eksploatacja małych złóż węglowodorów oraz innych kopalin płynnych o wydajnościach mających znaczenie lokalne przez przedsiębiorstwa powołane do rozwiązywania problemów w skali krajowej jest z wielu powodów, w tym przede wszystkim ekonomicznych, nieuzasadniona. W takich przypadkach przedsiębiorstwa naftowe powinny prowadzić jedynie servis dla typowych rekonstrukcji i pomiarów w otworach użytkowanych lokalnie.
Nieodpłatne przekazywanie otworów negatywnych (bez przemysłowych dopływów ropy naftowej lub gazu ziemnego) innym podmiotom gospodarczym za udział w zyskach z produkcji innych surowców mineralnych, lub innego wykorzystania otworów (z wyjątkiem wprowadzania do otworów odpadów), może być dla przedsiębiorstw naftowych i małych firm eksploatacyjnych pomysłem realnym i mającym przyszłość.
_____________
Tekst ze strony 97-98 "Studia i Rozprawy", nr 10 Wydawnictwo CPPGSMiE PAN, Kraków - 1991
_____________
Fragment ten przypomina, że wielkie zasoby, większe nawet od tych łupkowych, które są przywoływane przez różnej maści współczesnych demagogów, nigdy nie były i prawdopodobnie nie są dla praktyków straszne. Ba, oni je także muszą na bieżąco tworzyć, bo poszukiwacze muszą mieć hipotezę, o pieniądzach nie wspominając. Podobnie jak w Totolotku główna nagroda bywa w tej grze trudna do wytypowania przed losowaniem, ale mniejsze nagrody mogą się jednak trafić. Zasoby oceniane przez teoretyków, przypominają ilościową ocenę diabłów w jednym szczególe.
Przypomnienie poglądów sprzed prawie 30 lat uzmysławia mi, że pisanie prac w ramach programów badawczych i rozwojowych nie ma znaczenia praktycznego, a nawet poznawczego. Nikt, oprócz autora, na pracy się nie pozna. A o dyskusji, tym bardziej nie ma mowy, bo ... niemowy. Nie wydaje mi się, abym na przełomie ustrojowym w naszym kraju głosiła coś innego niż obecnie. Dlaczego? Bo mam doświadczenie w opracowywaniu danych rzeczywistych. Wtedy były to dane z górnictwa naftowego, teraz dane ze stanu Ohio.
Jaki los czeka programy innowacyjne i rozwojowe opracowywane obecnie? O takich programach w dziedzinie geotermii była mowa podczas konferencji w Sejmie w dniu 6 marca 2017 r. i co jest dostępne na YT.
