Pisałam o tym obszarze w związku z uruchomieniem w Elektrociepłowni Gorzów bloku gazowego oraz w pierwszym przybliżeniu dla osób spoza branży największych odkryć złóż ropy w Polsce. Tę ostatnią notkę polecam szczególnie bo jest tam sporo danych nt. produktów, które pojawiły się ofercie PGNiG w związku z uruchomieniem produkcji ropy, kondensatu oraz gazu towarzyszącego tym kopalinom. Nie będę powtarzać tego co jest w tamtej notce, skupię się natomiast na sposobach księgowania danych o zasobach oraz wydobyciu w oficjalnych bilansach kopalin wytwarzanych w PIG-PIB.
Zauważony galimatias dotyczący wielkości wydobycia gazu w Polsce w źródłach krajowych (dane GUS, PIG-PIB, PGNiG) oraz zagranicznych (statystyki BP) wymaga, moim zdaniem ingerencji "zwierzchności" w celu przyjęcia nowej formy opisu stanu zasobów kopalin oraz ich wydobycia. Przy wprowadzaniu nowelizacji należy się liczyć z kompatybilnością nowego systemu ze zbiorami dawnymi.
Do roku 1989 w Polsce stosowano równoważnik mieszany: 1 kg ropy = 1 m^3 gazu ziemnego.
Przyjęcie dla obydwu kopalin miary objętości będzie bardziej "sprawiedliwe" dla obu kopalin.
Ze względu na dominujący udział gazu w zasobach i wydobyciu, lepiej aby ropa była przeliczana na gaz wysokometanowy, który waży w warunkach normalnych około 0,85 kg/m^3, co jest bardzo zbliżone do ciężaru właściwego ropy.
Nagminne różnicowanie jednostek wydobycia (boe, PJ itp.) oraz rozdzielanie złóż ropno-gazowych na złoża ropne i złoża gazowe księgowane oddzielnie zaciemnia obraz przyrody, która tak cudownie rządzi nawet węglowodorami.
Po apelu dotyczącym uporządkowania księgowości zasobowej w dziale Surowce energetyczne > Węglowodory > Gaz ziemny i Ropa naftowa, przedstawię obraz sukcesów w przyrostach zasobów oraz wydobycia ropy naftowej w XXI wieku w Polsce oraz opiszę wynikające z tego faktu utrzymanie wydobycia gazu ziemnego na stałym poziomie. Polecam analizę dwóch wykresów: stanu zasobów oraz wydobycia ropy.
Na zestawieniu stanu zasobów ropy w Polsce widoczny jest znaczący przyrost w roku 1996 po odkryciu złoża zwanego w skrócie BMB, a wzrost wydobycia z tego złoża ujawnia się dopiero w 2000 roku. Tak długo trwała budowa kopalni na tym trudnym złożu (głębokość, wysokie ciśnienia, siarkowodór). Złoże skomplikowane zostało rozpoznane praktycznie bez otworów negatywnych. Wyrażam swój podziw dla geologów z Zielonej Góry oraz wykonawców wierceń. Nie mam jeszcze rozeznania w sprawie wzrostu wydobycia w 2003, przypuszczam jedynie, że przyrosty te były wynikiem włączania do eksploatacji otworów na elementach złoża BMB. Wzrost wydobycia ropy od 2013 wiąże się natomiast z oddaniem do eksploatacji złóż Lubiatów - Grotów.
Bardzo cieszy nawet tak mały w skali zużycia ropy w Polsce sukces krajowych poszukiwaczy. Dzięki trafieniu w te większe nagromadzenia udało się zwiększyć zasoby ropy pięciokrotnie oraz istotnie podnieść zasoby gazu ziemnego towarzyszącego ropie. Ten gaz ma istotne znaczenie w utrzymaniu na stałym poziomie krajowego wydobycia gazu.
Pamiętamy statystyki z PRL udział ropy i gazu towarzyszącego ropie w produkcji węglowodorów był znikomy. Teraz jest inaczej. Zilustruję to danymi liczbowymi oraz skromną grafiką.
Na początek przytaczam podstawowe dane o wydobyciu gazu w 2015 ze wszystkich wydzielanych obszarów ropo-gazonośnych oraz z obszaru, który nas najbardziej interesuje, z bloku Gorzowa mającego wpływ na strukturę wydobycia dla całego Niżu Polskiego.
W części graficznej pominęłam dane z Karpat i Bałtyku, bo one na rysunkach w skali normalnej nie wychodzą. Przepraszam za braki w urodzie tabel i rysunków ;-)
|
Polska
|
Niż
|
Przedgórze
|
Bałtyk
|
Karpaty
|
|
Ze złóż gazowych
|
4455,91
|
3019,09
|
1407,21
|
0
|
29,61
|
|
Ze złóż ropy naftowej
|
367,14
|
287,59
|
58,08
|
18,24
|
3,23
|
|
Ze złóż kondensatu
|
390,47
|
390,45
|
0,02
|
0
|
0
|
|
Razem gaz wolny i tow.
|
5213,52
|
3697,13
|
1465,31
|
18,24
|
32,84
|
|
Niż Polski
|
BMB
|
Lubiatów
|
Grotów
|
Razem
|
%
|
|
Ropa naftowa, kondensat
|
317,35
|
307,02
|
22,76
|
647,13
|
56
|
|
Gaz towarzyszący
|
349,55
|
134,57
|
24,92
|
509,04
|
44
|
|
Razem ropa + gaz
|
666,90
|
441,59
|
47,68
|
1156,17
|
100
|
W drugiej tabelce podałam złożone dane z zestawień PIG-PIB i zsumowałam węglowodory w tych złożach. Gaz towarzyszący ropie i kondensatowi w tych trzech złożach stanowi 44%, ale w złożach BMB i Grotów jest on w większości.
Na pierwszym wykresie (bez dachu nad głową ;-) widzimy nikły udział gazu towarzyszącego ropie na Przedgórzu Karpat oraz duży udział na Niżu oraz w produkcji gazu w Polsce.
Ostatnia grafika jeszcze lepiej odzwierciedla pomoc, jaką niosą złoża ropy naftowej i kondensatu w utrzymaniu produkcji gazu na podobnym poziomie w osttnich latach. Dla całego Niżu co piąty kubik gazu pochodzi ze złóż ropnych i ropopodobnych.
Taką wiedzę musiałam sobie sama wydłubać z oficjalnych zestawień geologicznych.
