Statystyki opracowane przez geologów amerykańskich dotyczące produkcji gazu z łupków różnego wieku w USA stanowią bardzo dobry przykład zilustrowania wielkiej liczby danych na jednym rysunku. Ilustracja pochodzi z publikacji polskich autorów: Hubert Kiersnowski, Ireneusz Dyrka –Potencjał złożowy ordowicko-sylurskich łupków gazonośnych w Polsce: omówienie dotychczasowych raportów i propozycje udoskonalenia metodyki oceny zasobów gazu w raporcie w 2014 r. Przegląd Geologiczny, vol. 61, nr 6, 2013: http://www.pgi.gov.pl/wydawnictwa/czasopisma/przeglad-geologiczny/5814-przegld-geologiczny-2013-06-tom-61.html
Rys. 1 Statystyki wydobycia gazu z otworów z różnych złóż w USA.
Czarne romby – położenie średniej arytmetycznej w statystyce każdego ze złóż w USA. Czerwone linie – położenie niezlokalizowanej średniej arytmetycznej dla prognoz gazu w Polsce (Raport PIG, 2012) minimalne ; prawdopodobne i maksymalne (0,04 ; 0,4 i 1 Bcf/otwór). Po prawej dodałam skalę w jednostkach SI stosowanych w Polsce.
Średnie ze złóż amerykańskich są ulokowane po stronie lewej, bliżej wielkości maksymalnych. Większe wydobycie od średniego stwierdza się / prognozuje dla 45÷35% otworów. Dodatkowo trzeba pamiętać, że dane są przedstawione na „papierze” półlogarytmicznym. Tak mały rysunek, a tyle treści niesie. Można z niego odczytać medianę z 50% populacji. Można wnieść skalę wartości gazu wydobywanego z otworów loco głowica dla porównań z kosztem wiercenia otworu.
Dla porównania opracowałam dane eksploatacyjne z Polski, dotyczące wydobycia gazu z 84 złóż, bo statystyk otworowych w Polsce się nie udostępnia:
Wiele danych z przemysłu naftowego wymaga stosowania siatki półlogarytmicznej ponieważ, dystans pomiędzy wartościami najniższymi i najwyższymi jest bardzo duży (kilka, a nawet kilkanaście miejsc znaczących).
Zestawianie danych o przepuszczalności skał wymaga także takiego podejścia. Parametr ten nie wchodzi do wzorów obliczania zasobów węglowodorów bezpośrednio, ale dane nt. jej zawartości w wolnych porach skał szacowane były na podstawie wykresów Żdanowa i innych by je użyć w ostatecznym liczeniu zasobów w złożach dokumentowanych:
